การใช้ยากับสัตว์น้ำไทย ในมุมมองของ นายสัตวแพทย์สุรศักดิ์ ดิลกเกียรติ
กรณีในปัจจุบัน มีการตกค้างของยาที่อนุญาตให้ใช้ และพบการใช้ยาที่ไม่อนุญาติให้ใช้ ในกุ้งที่เลี้ยงนั้น พี่หมอสุรศักดิ์ หรือ น.สพ.สุรศักดิ์ ดิลกเกียรติ ได้ ชี้ประเด็นที่น่าสนใจกับเรื่องนี้ คือ พวกเราเข้าใจผิดเรื่องการใช้ยาในฟาร์มกุ้งเนื้อยุคปัจจุบัน ที่แม้ในส่วน การใช้ยาที่อนุญาตให้ใช้ได้ เช่น อ๊อกซี่ฯ, อื่นๆ และ มีการกำหนดห้ามใช้ยาที่ประกาศว่ายาห้ามใช้ เช่น คลอแรมฟีนิคอล, ไนโตรฟูแรน และสารต้องห้าม เช่น มาลาไคท์กรีน ตามที่กล่าวมานั้น เรื่องดังกล่าวนี้ พวกเราเข้าใจผิด เพราะ
- การใช้ยา ส่งเสริมให้เชื้อแบคทีเรียก่อโรค "แกร่งยิ่งขึ้น" : ซึ่งเกิดทั้ง การดื้อยา และการปรับตัวให้หากิน,แบ่งเซลเพิ่มจำนวนได้เร็วหรือดียิ่งขึ้น (ยืนยันได้ด้วยคลิ๊ป ทดลองของทีมวิชาการ ม.ฮาวาร์ด ตามที่พี่หมอสุรพล ประเทืองธรรม ได้นำมาเผยแพร่ให้ทราบกันแล้วเมื่อ 3 ปีก่อน) ประเด็น ที่เราต้องประสบ"ปัญหากุ้งขี้ขาวเรื้อรัง" เพราะข้อนี้ด้วยหรือไม่?
- การให้กุ้งกินยา ไม่ตรงเป้าจริง แถมเอื้อให้เกิดการต่อเชื้อให้ค้างคาอยู่ในระบบผลิต : เพราะกุ้งอ่อนแอ มีเชื้อป่วย มักจะกินอาหารลดมากหรือไม่กิน เท่ากับเอื้อให้เป็นตัวอมโรค และถูกกุ้งแข็งแรงกินและรับเขื้อไปป่วยซ้ำ
- คิดว่า หยุดยานานแล้ว น่าจะผ่านการตรวจวัดสารตกค้าง ข้อนี้ คาใจกันได้ เพราะกุ้งไปกินตะกอนขี้กุ้งเป็นลูกโซ่ ให้เกิดสารตกค้างในตัวได้นานนับเดือน (น.สพ.สุรศักดิ์ทำงานวิจัยนี้ร่วมกับท่าน รศ.นสพ.ดร.วิชัย ในฐานะผอ.ศูนย์เฝ้าระวังการดื้อยา WHO ที่คณะสัตวแพทย์ฯ จุฬาฯในขณะนั้น)
แล้วเราจะใช้วิธีใหนแทนดีล่ะ?
ยืนยันว่า ยุคนี้ เฉพาะเทคนิคการเลี้ยงกุ้งไทยที่มี ถ้าทำครบและเหมาะสม ก็เลี้ยงผ่านได้โดยลืมยาปฏิชีวนะไปได้เลย รายละเอียดมีฟาร์มที่ทำได้ผลกันอยู่แล้ว ที่สำคัญ คือเตรียมบ่อเลี้ยงและน้ำให้ปลอดเชื้อแบคทีเรียตัวร้ายได้มากสุด และให้มีจุลลินทรีย์ตัวดีครองพื้นบ่อและในมวลน้ำอย่างต่อเนื่ิอง ตั้งแต่ก่อนปล่อยถึงขายกุ้ง และไม่ปล่อยลูกกุ้งที่แถมเชื้อร้าย(กรณีแบค.ร้าย อาจแยกชำตัดเชื้อคัดตัวอ่อนก่อนปล่อยบ่อกุ้งเนื้อได้) และปล่อยในอัตราพอเหมาะกับเงื่อนไขของบ่อนั้นๆ รวมทั้งให้อาหารไม่พลาดเกิน (มีผู้แนะนำและพิสูจน์แล้วว่าแค่ 80-90%ที่กุ้งกินได้จริงก็พอแล้ว) + ดูแลคุณภาพน้ำได้ดี และ ยึดหลัก "กันแทนแก้" คือ หมั่นสังเกตเพื่อให้รู้จุดเสี่ยงพลาดก่อนเกิดปัญหา
ท้ายที่สุดนี้ ขอยินดีกับทุกๆท่าน ที่ได้เลิกใช้ยาต้านจุลชีพไปแล้ว และสามารถเลี้ยงกุ้งได้ผลอย่างมั่นใจ ครับ
ส่งต่อข้อมูลดีๆ โดย ฝ่ายวิชาการ ไทยยูเนี่ยน ฟีดมิลล์
